علامت تجاری یا علامت صنعتی، علامتی است که برای معرفی و مشخص کردن کالاها و محصولات، به کار می رود. علامت تجاری و صنعتی ، امروزه از لحاظ اقتصادی و بازاریابی ، دارای اهمیت زیاد است و خریداران و مصرف کنندگان با توجه به علائم مزبور، به انتخاب و خرید مبادرت می کنند.
مرجع ثبت علائم تجاری و اختراعات ، ” اداره کل مالکیت صنعتی ” است. لذا ثبت کلیه علائم مزبور و اختراعات فقط در همین اداره به عمل می آید.
لازم به توضیح است ، ثبت علامت تجاری و یا حتی اصولاَ داشتن علامت تجاری الزامی نیست. یعنی افراد مختارند که برای کالا یا محصولی، علامتی اختیار کنند یا آن را بدون علامت خاصی، عرضه نمایند و اگر علامتی را برای کالا یا محصولی انتخاب کردند، ملزم به ثبت آن نیستند و می توانند آن را بدون ثبت ، مورد استفاده قرار دهند. لیکن حق انحصاری علامت برای آن ها در صورتی امکان پذیر است که آن را به ثبت داده باشند. بدین ترتیب ، اشخاصی که علامت تجاری مورد استفاده خود را ثبت نکرده باشند، قانوناَ نمی توانند از استفاده اشخاص دیگر از آن علامت ، جلوگیری کنند.

مدارک لازم برای ثبت علامت تجاری
1- اظهارنامه ، که عبارت است از برگ های چاپی که از طرف اداره کل مالکیت صنعتی، در اختیار متقاضیان گذاشته می شود و به وسیله آن ها تکمیل می گردد.
2- ده عدد نمونه علامت، به شکلی که استعمال می شود. بعلاوه نمونه های اضافی ، به تعداد یک نمونه، برای هر طبقه اضافی که درخواست می شود.
درخواست کننده باید بر روی هر اظهارنامه، یک نمونه از علامت را الصاق و آن را امضاء نماید. نمونه سوم، در موقع ثبت بر روی صفحه مربوط، در دفتر ثبت و نمونه چهارم، بر روی تصدیق ثبت ، الصاق می شود. ابعاد نمونه نباید از ده سانتیمتر از هر طرف تجاوز کند. بر روی هر نمونه الصاق شده به طریق بالا، مهر اداره کل مالکیت صنعتی، زده می شود به طریقی که یک قسمت از مهر بر روی نمونه و قسمت دیگر بر روی صفحه قرار گیرد.
3- یک کلیشه واضح و خوانا برای چاپ علامت ، که ابعاد آن نباید از ده سانتیمتر از هر طرف تجاوز کند. اضافه می شود در صورتی که علامت عبارت از یک یا چند کلمه بوده و دارای هیچگونه تصویر و حروف مخصوص نباشد، تقاضاکننده ثبت، مجبور به ضمیمه کردن کلیشه نخواهد بود.
4- در صورتی که علامت در خارجه به ثبت رسیده باشد، تسلیم رونوشت گواهی شده از طرف اداره صادرکننده آن به زبان اصلی، به انضمام ترجمه غیررسمی آن به فارسی، به مسئولیت تقاضاکننده ثبت ، الزامی است.
5- در صورتی که علامت برای تشخیص امتیاز محصول جماعتی یا محصول یک شهر یا یک ناحیه از کشور اختیار شود، گواهینامه از طرف مقام صلاحیتدار ، دایر بر تصدیق استفاده از علامت مزبور به وسیله سازندگان کالاهای مربوط به آن. ( مقام صلاحیتدار مزبور عبارت است از : اتحادیه صنفی، اطاق بازرگانی ، شهرداری و فرمانداری ) .

مندرجات اظهارنامه
اظهارنامه یا تقاضانامه ثبت علامت تجاری، باید به زبان فارسی در سه نسخه تنظیم شده و دارای تاریخ و امضاء متقاضی بوده و حاوی نکات ذیل باشد :
اسم و اقامتگاه و تابعیت صاحب علامت و مرکز اصلی موسسه او ، و اسم و اقامتگاه وکیل او در تهران ، در صورتی که اظهارنامه نوسط وکیل داده شده باشد . – رشته تجارت یا نوع صنعت صاحب علامت . – تاریخ ثبت و محل و شماره ثبت علامت در کشور مبدا ، در صورتی که آن علامت در خارج ایران به ثبت رسیده باشد.- اقامتگاهی که صاحب علامت در تهران انتخاب می نماید. – اسم و اقامتگاه شخص یا اشخاصی که در تهران صلاحیت دریافت ابلاغ ها و اخطارها را دارند . – شرح نوع کالا یا محصولاتی که علامت برای تشخیص آن به کار می رود، با تعیین طبقات درخواست شده. – شرح و توصیف علامت درخواست شده و طرز مخصوص استعمال آن ، اگر مورد داشته باشد. – تعیین ضمائم.

قبول یا رد تقاضای ثبت علائم تجاری
دریافت کننده اظهارنامه ، مقدمتاَ صحت تنظیم آن را مورد رسیدگی قرار داده و پس از وارد نمودن اظهارنامه در دفتر درخواست های وارده، نسخه دوم آن را که دارای همان مشخصات نسخه اصلی است ، بعد از امضاء و مهر شعبه ثبت شرکت ها و علائم تجاری، به عنوان رسید به درخواست کننده مسترد خواهد کرد. نسخه سوم اظهارنامه، فوراَ در شعبه مزبور تا تاریخ رد یا قبول قطعی درخواست، آگهی خواهد شد تا هر ذی نفعی بتواند از مفاد آن اطلاع حاصل کرده و اعتراض خود را در صورت تمایل، نسبت به آن تسلیم نماید.
هر اظهارنامه ، ظرف پانزده روز از تاریخ وصول، از جهات ذیل مورد بررسی قرار می گیرد :
1- از لحاظ شکل ، برای ملاحظه اینکه درخواست ثبت و ضمائم آن مطابق مقررات پیش بینی شده می باشد. اگر نقایصی در اظهارنامه مشاهده شود، مراتب به درخواست کننده ، کتباَ اخطار می شود تا در موعد مناسب ( نسبت به ساکنین در ایران تا دو ماه و نسبت به ساکنین در خارجه تا شش ماه ) ، اقدام به رفع آن ها بنماید. چنانچه مدت مذکور کافی نباشد، درخواست کننده می تواند فقط برای یک بار، استمهال نماید.
2- از جهت تطبیق طبقه ای که درخواست کننده ثبت علامت ، جهت کالای خود ، ذکر نموده یا طبقات مربوط به نوع کالا. در صورت عدم مطابقت کالا با طبقه مندرج در اظهارنامه ، از درخواست کننده ثبت ، دعوت خواهد شد تا در اصلاح طبقه بندی کالای مشروحه ، اقدام نماید.
3- از لحاظ مطابقت علائم با شرایط مقرر در قانون و آیین نامه . ( نام های عام محصولات یا اسامی جغرافیایی که خریدار را نسبت به مبدا و کیفیت محصولات گمراه کند، علامت مشخصه تجاری محسوب نمی شود ).
4- در صورتی که علامت قبلاَ به اسم دیگری ثبت شده و یا شباهت علامت با علامت دیگری که ثبت شده است، به اندازه ای باشد که مصرف کنندگان عادی، یعنی اشخاصی را که اطلاعات مخصوصی ندارند، به اشتباه بیندازد. شباهت مذکور ممکن است از لحاظ شکل ظاهر یا تلفظ یا کتابت یا به هر کیفیت دیگری باشد که مصرف کنندگان عادی را به اشتباه اندازد.
برای هر علامتی که تقاضای ثبت آن پس از بررسی به شرح فوق، مورد قبول قرار گیرد. اداره کل مالکیت صنعتی، یک آگهی در روزنامه رسمی منتشر خواهد کرد. آگهی مزبور شامل نام و نشانی صاحب علامت و خصوصیات آن و خصوصیات کالا یا کالاهایی که علامت در مورد آن ها به کار می رود، خواهد بود. سی روز بعد از انتشار آگهی، اداره مذکور مکلف است در صورت عدم اعتراض، علامت را به ثبت برساند.
( درخواست ثبت علامت تجاری، قابل اعتراض است ) . هر گاه پس از بررسی، معلوم گردد که تقاضای ثبت ، قابل قبول نیست یا درخواست کننده در مدت مقرر، در تکمیل و رفع نقص اظهارنامه یا ضمائم آن ، اقدام ننماید ، اداره کل و مالکیت صنعتی، کتباَ رد تقاضای ثبت علامت را با ذکر علل، به درخواست کننده ابلاغ خواهد کرد.

nikregister.com