یکی ازدغدغه‌های دائمی فروشندگان و خصوصاً خریداران هنگام انجام معاملات بین المللی و خرید کالا، عدم اطمینان به طرف مقابل و تردید در انجام تعهدات تقبل شده از طرف وی می‌باشد. در این راستا، یکی از ابزارهایی که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و با استفاده از آن مسئولیت‌های فروشنده قبل از حمل کالا و دریافت پول مورد بررسی و کنترل قرار داده شود، بهره‌گیری از خدمات شرکت‌های بازرسی می‌باشد که با اعمال نظارت، کنترل کمی و کیفی کالای خریداری شده، موجب کاهش اختلافات آتی فیمابین خریدار و فروشنده می‌گردد. در واقع، برای جلوگیری و رفع مشکلات، از مدت‌ها قبل سعی گردیده است که با استفاده از مکانیزم‌های خاص موجبات ایجاد اختلاف بین خریدار و فروشنده به حداقل ممکن کاهش یابد و در این رابطه موضوع بازرسی کالا در مبدا و قبل از حمل، به عنوان یکی از ابزارهای مهم در جهت کاهش و یا رفع اختلاف بین متعاملین مطرح بوده است. با انجام خدمات بازرسی قبل از حمل، خریدار می‌تواند با پیش‌بینی‌های لازم و انتخاب یک شرکت بازرسی کننده امین و معتمد، شرایطی را فراهم آورد که اولاً مشکلی ایجاد نگردد، ثانیاً‌ در صورت بروز مشکل مدارک و شواهد کافی دال بر چگونگی شرایط کالا قبل از حمل در اختیار داشته باشد. امروزه، شرکت‌های بازرسی کالا یکی از اجزا مهم تجارت جهانی می‌باشند که از وجود آنها برای کنترل کمیت، کیفیت و بسته بندی کالا و جلوگیری از ورود و صدور کالای نامرغوب استفاده می‌گردد.

 

 

 

برخی از خدمات بازرسی که توسط شرکتهای بازرسی انجام می پذیرد به شرح ذیل است:

 

 

به منظور ارتقا کیفیت و حصول اطمینان از کیفیت تولید و رعایت روش‌های صحیح مطابق با استاندارد جهانی، بازرسی حین تولید انجام می‌گیرد و موارد احتمال نواقص کیفی و عدم کارایی در نظر گرفته می‌شود. لازم به ذکر است که عملاً معایبی در محصولات وجود دارد که تنها در بازرسی حین ساخت نمایان می‌شود. در ساخت قطعات و مجموعه‌های پیچیده، بسیاری از قسمت‌ها و مواد اولیه از پیمانکاران جز تأمین می‌شود و بدیهی است کیفیت مواد و قطعات ورودی روی کیفیت محصول نهایی کاملاً‌ مؤثر می‌باشد. یکی دیگر از جنبه‌های بازرسی حین ساخت مربوط به زمانی است که تغییری در فرآیند تولید ایجاد شود. این تغییر ممکن است به دلایل مختلف از جمله بالا بردن ظرفیت تولید، به کارگیری ماشین آلات جدید و غیره صورت گیرد که بازرس باید دقیقاً‌ اثر تغییرات مزبور را در کیفیت محصول نهایی ردیابی و بررسی نماید.

 

......................................................

 

 

بازرسی قبل از حمل کالا یا سورویانس عبارت است از هرگونه کنترل، نظارت، بررسی، بازبینی، آزمایش، نمونه‌برداری، اندازه‌گیری و عملیات مشابه که در مورد کیفیت و کمیت و بر حسب سایر موارد خصوصیات کالا، خدمات، تأسیسات و تجهیزات و فرآیندها و به منظور تعیین مطابقت آنها با شرایط قراردادی و یا مشخصات از پیش تعیین شده و یا به جهت اعلام نظرات حرفه‌ای انجام می‌گیرد و نهایتاً می‌تواند به صدور گواهینامه بازرسی منجر شود.

 

......................................................

 

 

چنانچه اسناد حمل به علت عدم ارائه گواهی بازرسی کالا، مؤخر بودن تاریخ بارنامه نسبت به صدور گواهینامه، مغایرت متن گواهینامه بازرسی با متن تعیین شده، ارائه گواهی بازرسی از طرف شرکت دیگر به جز شرکت بازرسی تعیین شده و یا عدم تایید گواهی بازرسی توسط اطاق بازرگانی محل صدور گواهی بازرسی، به صورت وصولی دریافت شود، طبق دستورالعمل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بازرسی کالا در گمرک مقصد، منحصراً‌ توسط این شرکت انجام می‌پذیرد و این امر مبین اطمینان کامل بانک مزبور به این شرکت و در جهت حفظ مصالح و سیاست‌های ارزی کشور می‌باشد.

 

......................................................

 

 

در تعدادی از کالاهای ساخت داخل، شرکت بازرسی مهندسی و صنعتی ایران به عنوان بازرس تعیین می‌شود و این شرکت در مراحل مختلف تولید شرکت نموده و در صورت تائید کالای ساخته شده و مطابقت آن با اسناد خرید، نسبت به صدور گواهینامه اقدام می‌نماید.

 

......................................................

 

 

تهیه مستندات لازم به کمک بازرسی کالای موجود و ارزشیابی توانایی ساخت و ارائه آن مطابق با استانداردها و کیفیت مورد توجه خریدار قبل از عقد قرارداد خرید به جهت حصول اطمینان خریدار

 

بازرسی برای حصول اطمینان از کیفیت، کمیت، بسته بندی و بارگیری کالا در مبدا

 

نظارت بر مراحل مختلف فرآیند ساخت و اجرای بازرسی کنترل کیفی در هر مرحله ساخت و تهیه گزارش‌های مدون جهت ارائه به خریدار

 

......................................................

 

 

• بازرسی برای حصول اطمینان از کیفیت کالا و توانایی تحول کمی و به موقع آن به کمک بازرسی و ارزیابی سازنده و یا فروشنده قبل از عقد هرگونه قرارداد و یا گشایش اعتبار اسنادی

 

• بازرسی برای حصول اطمینان از کیفیت، کمیت، بسته بندی و بارگیری کالا در مبدا

 

• نظارت بر مراحل مختلف فرآیند ساخت و اجرای بازرسی کنترل کیفی در هر مرحله ساخت و تهیه گزارش‌های مدون از بازرسی و ارایه آن به خریدار

 

• بازرسی برای حصول اطمینان از کیفیت، کمیت و بسته بندی کالایی که بدون بازرسی وارد گمرک گردیده است و یا به دلایل مختلف اسناد آن مورد قبول بانک گشایش کننده اعتبار نمی‌باشد

 

......................................................

 

 

• تهیه مستندات لازم به کمک بازرسی کالای موجود و ارزشیابی توانایی ساخت و ارائه آن مطابق با استانداردها و کیفیت مورد توجه خریدار قبل از عقد قرارداد فروش به جهت کسب اعتماد خریدار به درخواست فروشنده

 

• بازرسی برای حصول اطمینان از کیفیت، کمیت، بسته بندی و بارگیری کالا در مبدا

 

• نظارت بر مراحل مختلف فرآیند ساخت و اجرای بازرسی کنترل کیفی در هر مرحله ساخت و تهیه گزارش‌های مدون از بازرسی جهت ارایه به خریدار

 

 

 

 

۱. کلیه مشخصاتی که برای کمیت و کیفیت و بسته بندی و ... مورد نظر می باشد محدود به مواردی است که در سفارش بازرسی آمده است و هر گونه تغییرات کالا انحصاراً از طریق الحاقیه (بانک گشایش کننده اعتبار) صورت خواهد گرفت و در اسرع وقت به اطلاع شرکت بازرسی خواهد رسید.

 

۲. خریدار موظف است قبلاً حدود بازرسی را به اطلاع فروشنده/ سازنده رسانیده و موافقت ایشان را برای انجام حدود بازرسی جلب نماید. در صورت عدم موافقت فروشنده/ سازنده با انجام کامل حدود بازرسی و عدم تدارک لازم برای انجام بهینه آن ، بازرس از صدور گواهینامه خودداری و از این بابت هیچگونه مسئولیتی متوجه شرکت بازرسی نمی باشد.

 

۳. بازرسی طبق مندرجات سفارش بازرسی و بر اساس حدود بازرسی تعیین شده می تواند در محل تولید، بسته بندی، انبار فروشنده، گمرک یا بندر مبداء، یا چنانچه در اعتبار اسنادی قید شده باشد در گمرک یا بندر مقصد انجام شود. معهذا در هر حالتی، تاریخ صدور گواهینامه همزمان یا بعد از تاریخ صدور بارنامه یا تحویل کالا به خریدار می باشد.

 

۴. در مواردی که مشخصات یا حدود بازرسی کامل نبوده و بطور صریح در سفارش بازرسی و مدارک ضمیمه آن تعیین نشده باشد، عرف جاری در بازرسی قبل از حمل و استانداردهای معمول و مورد استفاده تولید کننده یا فروشنده و در خصوص کالاهای مشمول مقررات استاندارد اجباری ضوابط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ملاک عمل خواهد بود.

 

۵. اقدامات ضروری برای ایمنی بازرس و تدارک شرایط مناسب برای انجام بهینه بازرسی توسط فروشنده/ سازنده به عمل خواهد آمد و هر گونه خطرات بالقوه به اطلاع شرکت بازرسی خواهد رسید.

 

۶. در صورت وجود اختلاف جزئی بین مدارک خرید در مورد مشخصات کالا ، ترتیب استناد به اسناد و مدارک عبارت است از (۱) اعتبار اسنادی (۲) قرارداد خرید (۳) پروفرما به ترتیب تاخر زمانی (۴) مدارک دیگر

 

۷. مشخصات کالا اعم از کیفیت، کمیت، و... در محدوده "روا داری مجاز" طبق استانداردها و روش های حرفه ای بازرسی و آزمون وبا توجه به حدود بازرسی تعیین شده مورد قبول می باشد.

 

۸. چنانچه پس از باز شدن اعتبار اسنادی، خریدار بخواهد شرکت بازرسی را تغییر دهد، لازم است ابتدا موافقت کتبی شرکت مزبور را اخذ نماید. در صورتیکه شرکت بازرسی و خریدار در این مورد به توافق دست نیافتند، مراتب به جامعه ممیزی و بازرسی ایران منعکس شده و نظر این جامعه برای طرفین لازم الا جرا خواهد بود. در هر حال در صورت انجام عملیات بازرسی، اعم از اینکه گواهینامه صادر شود یا نشود، کارمزد بازرسی باید پرداخت گردد.

 

۹. چنانچه بدلیل مغایرت نتایج بازرسی با شرایط سفارش یا آماده نبودن فروشنده یا تولید کننده برای انجام بازرسی و آزمون به نحو مطلوب و در زمان مقرر ، بازرس مجبور به تکرار مراجعه ، بازرسی و آزمون گردد، هزینه های بازرسی و آزمون مجدد جداگانه از کارمزد بازرسی توافق شده توسط فروشنده پرداخت می شود.

 

۱۰. هرگونه مدارک و اسناد مد نظر خریدار برای انجام بازرسی ( بروشور، نقشه، مشخصات فنی و غیره ) باید حداقل دو هفته قبل از انجام بازرسی مستقیماً توسط خریدار یا نماینده وی به شرکت بازرسی کننده تحویل گردد. چنانچه اینگونه مدارک به موقع توسط خریدار تحویل شرکت بازرسی کننده نشود و این مدارک از طرف فروشنده یا سازنده تحویل گردد ، این مدارک ملاک انجام بازرسی قرار گرفته و شرکت بازرسی مسئولیتی در برابر ادعاهای احتمالی خریدار نخواهد داشت.

 

۱۱. هرگونه روش انجام بازرسی و آزمون و استانداردهای آن که برای تعیین مشخصات کالا حائز اهمیت می باشد باید توسط خریدار در اعتبار اسنادی و یا دیگر مدارک خرید تعیین گردد. در غیر اینصورت روش ها و استانداردهای مورد استفاده فروشنده ملاک انجام بازرسی و آزمون خواهد بود. بدیهی است در خصوص اقلام مشمول استاندارد اجباری ، استانداردها ضوابط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ملاک عمل خواهد بود.

 

۱۲. تاریخ صدور گواهینامه باید موخر یا همزمان با تاریخ بارنامه باشد، مگر آنکه در قرارداد خرید یا اعتبار اسنادی صراحتاًً زمان یا تاریخ دیگری تعیین شده باشد.

 

۱۳. گواهینامه بازرسی پس از صدور به ذینفع اعتبار اسنادی تحویل می گردد مگر آنکه نحوه دیگری در اعتبار اسنادی یا قرارداد خرید تعیین شده باشد.

 

۱۴. در صورت حساس بودن نوع بسته بندی متناسب با نحوه حمل ، مشخصات شفاف و دقیق بسته بندی مورد قبول فروشنده باید در مدارک خرید ذکر گردد. در غیر اینصورت استانداردها و عرف جاری سازنده یا فروشنده ملاک انجام بازرسی خواهد بود.

 

۱۵. منظور از کالا در این سفارش ، کالای نو و استفاده نشده و بازسازی نشده می باشد. چنانچه بازرسی کالای مستعمل یا بازسازی شده مورد نظر باشد، خریدار موظف است علاوه بر قید موضوع در اسناد خرید، مراتب را به شرکت بازرسی اعلام تا طی قرارداد جداگانه ای که در آن مشخصات دقیق کالای مستعمل و یا بازسازی شده و نحوه انجام بازرسی و مسئولیت های طرف های ذینفع تعیین شده باشد، بازرسی انجام گردد.

 

۱۶. چنانچه محل ساخت ، مونتاژ کالا و یا اجزاء آن مورد نظر باشد باید مراتب با جزئیات که به تائید فروشنده / سازنده رسیده است صراحتاً در مدارک خرید ذکر گردد و تنها اعلام محل مبداء یا صدور گواهینامه مبداء (Certificate of Origin ) کفایت نمی نماید، در غیر اینصورت استانداردها و عرف جاری سازنده و فروشنده مبنای انجام بازرسی خواهد بود.

 

۱۷. شرکت بازرسی کننده و بازرسان آن دارای شخصیت مستقل بوده و خریدار، فروشنده، بانک و یا هر شخص حقیقی و حقوقی دیگر نمی توانند شرکت بازرسی کننده یا شرکت بازرسی آن را در مورد صدور و یا عدم صدور گواهینامه منع یا مجبور نمایند مگر به حکم رسمی مراجع قانونی ذیصلاح.

 

۱۸. شرکت بازرسی کننده می تواند در مورد (۱) غیر مجاز یا غیر قانونی بودن موضوع بازرسی (۲) عدم انطباق موضوع بازرسی با شرایط مندرج در مدارک خرید (۳) عدم همکاری فروشنده یا سازنده/ تولید کننده در انجام مطلوب و صحیح حدود و دامنه بازرسی (۴) اعلام رای مراجع ذیصلاح (۵) عدم پرداخت کارمزد بازرسی، از صدور گواهینامه خودداری نماید.

 

۱۹. در صورت مشاهده هر گونه مغایرت احتمالی در کمیت، بسته بندی کالا یا مشخصات سفارش، خریدار باید موارد را ظرف مدت سه ماه از تاریخ ورود کالا و قبل از ترخیص کالا از گمرک مقصد و بدون انجام تغییراتی که ممکن است در تعیین مسئول یا چگونگی ایجاد مغایرت ادعا شده خلل وارد نماید به اطلاع فروشنده و شرکت بازرسی رسانیده و ترتیبات لازم برای انجام بازدید، نمونه برداری و بازرسی مجدد و تحقیقات اولیه لازم را برای تعیین میزان و علت مغایرت فراهم نماید مگرآنکه قبلاً و بطور شفاف ترتیبات دیگری با شرکت بازرسی توافق شده باشد.

 

۲۰. در صورت کشف هر گونه مغایرت بعد از ترخیص کالا از گمرگ و حداکثر تا ۶۰ روز پس از ترخیص کالا از گمرک ، خریدار باید مراتب را کتباً به فروشنده و بازرس اعلام نماید و چنانچه تمامی کالا موجود بوده و قابل شناسایی بر اساس مدارک حمل بوده و نیز بسته بندی ها ی دست نخورده هنوز موجود باشد، شرکت بازرسی ، به عنوان همکاری و مساعدت در جهت احقاق حقوق احتمالی خریدار و ارائه گزارش ، نسبت به بازرسی مجدد کالا اقدام می نماید.

 

۲۱. هزینه هر گونه بازرسی و نمونه برداری و آزمایش بر روی کالا فراتر از حدود بازرس تعیین شده به عهده خریدار / متقاضی می باشد.

 

۲۲. فروشنده مسئول نهایی تحویل کالا منطبق با مشخصات تعیین شده در مدارک خرید بوده و صدور گواهینامه بازرسی رافع مسئولیت های قراردادی فروشنده نمی باشد و درصورت اثبات هرگونه مغایرت در مشخصات کالا، جبران خسارات وارده به عهده فروشنده / سازنده می باشد. معهذا شرکت بازرسی موظف است در حد عرف معمول و حدود بازرسی تعیین شده برای احقاق حقوق حقه خریدار همکاری و اقدامات لازم را به عمل آورد.

 

۲۳. شرکت بازرسی موظف است کار بازرسی ارجاعی را با دقت و مهارت حرفه ای لازم انجام دهد. معهذا تحت هیچ شرایطی مسئولیت و تعهدات شرکت بازرسی و کارکنان وی در قبال قصور اثبات شده در مراجع ذیصلاح از حداکثر ده برابر میزان کارمزد بازرسی دریافتی به نسبت آن قسمت از محموله مورد بازرسی که قصور مربوط به آن قسمت به اثبات رسیده باشد و حداکثر ۸۰ هزار یورو تجاوز نخواهد کرد .بدیهی است در مورد عمدی بودن خطای شرکت بازرسی رای مرجع صالحه قضایی مورد استناد می باشد.

 

۲۴. صدور گزارش و گواهینامه بازرسی توسط شرکت بازرسی منحصراً حکایت از وضعیت کالا در هنگام انجام بازرسی و تا قبل از صدور بارنامه داشته و هرگونه خسارت وارده به کالا بعد از صدور بارنامه ، ناشی از حمل و نقل یا تخلیه و جابجائی، نحوه نگهداری و انبارداری، واکنش فیزیکی و شیمیائی و یا شرایط جوی نامساعد به منزله مغایرت کالا به هنگام بازرسی محسوب نگردیده و شرکت بازرسی در قبال آن مسئولیتی نخواهد داشت.

 

۲۵. در صورت بروز هرگونه اختلاف ، طرفین بدواً از طریق مذاکره نسبت به حل و فصل اختلاف فی‌ما‌بین اقدام خواهند کرد در غیر اینصورت مراجع ذیصلاح در کشور جمهوری اسلامی ایران صالح به رسیدگی می‌باشند.