برای بررسی نحوه ثبت طرح های صنعتی در ابتدا می بایست تعریفی ار طرح صنعتی و چیستی آن ارائه دهیم : طرح صنعتی از چند منظر قابل بررسی است تعریف اول تعریف رایج و عمومی طرح صنعتی می باشد که به معنای شکل و ظاهر کلی یک کالا می باشد و تعریف دیگر آن از دید حقوق مالکیت فکری می باشد که در آن تعریف طرح صنعتی شامل ویژگی‌های مربوط به شکل و ساختار، و یا نقش و تزئینات به کار رفته در یک کالا به واسطه یک فرایند صنعتی است که در کالای خاتمه یافته ایجاد چشم نوازی و جذابیت کند. یعنی طرح صنعتی به طور کلی شامل ویژه گی های زیر می باشد :1- ویژه گی های سه بعدی که شامل شکل ظاهری آن می باشد 2-ویژه گی های دو بعدی شامل تزئینات و یا رنگ ها و فرم های به کار رفته برای تزئین یک کالا و همچنین ترکیب هر دوی این موارد . بنا بر ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی علائم تجاری مصوب 1386 هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی یا خطوط، رنگها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است".


توجه داشته باشید طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییرشکل ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی شود، به عبارتی طرح صنعتی معمولاً به شکل و ظاهر کلی یک محصول اشاره دارد و ویژگی های فنی یا عملکردی آن بدون در نظر گرفتن ماهیت زیبایی آن تحت حمایت قانون نمی باشد .

طبق تعاریف ارائه شده طرح صنعتی می تواند شامل یک طراحی ویژه برای بسته بندی یک محصول جهت ارائه بهتر به بازار باشد که در صورت رعایت کردن شروط و قواعدی که مهمترین آن جدید و خلاقانه بودن می باشد می توان طراحی این بسته بندی را ثبت نمود و مزایای و حمایت قانونی نسبت به ثبت آن برخوردار گردید و حتی می توانید مانع واردات محصولاتی که با تقلید از محصول شما طراحی شده است را بگیرید.
بعضی از مواردی که طرح صنعتی در آنها کاربرد دارد عبارتند از :محصولات صنعتی، صنایع دستی، ابزار فنی، تجهیزات پزشکی، ساعت‌ها، جواهرات، کالاهای لوکس و تجملی، ابزار خانگی، وسایل الکتریکی، ماشین‌های سواری، طرح‌های نساجی، کالاهای تفریحی و…

حقوق برای صاحبین طرحهای صنعتی ثبت شده:
بلافاصله پس از ثبت طرح صنعتی مالک طرح صنعتی می تواند هرگونه تقلید و یا کپی برداری غیر مجاز را پیگیری نماید و حق انحصاری این طرح در اختیار وی قرار می گیرد .
این حقوق شامل تمام مراحل تولید، ساخت، عرضه، صادرات، واردات و یا فروش هرگونه محصولی که طرح صنعتی ثبت شده در آن بکار رفته باشد ، می باشد.
برخی از موارد ثبت شده در ماده 28 قانون حمایت از طرح‌های صنعتی، اختراعات و نام‌های تجاری به 1386 به شرح زیر می باشد:
-1بهره برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد، توسط اشخاص، مشروط به موافقت مالک آن است.
-2بهره برداری از یک طرح صنعتی ثبت شده عبارت است ازساخت، فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی.
-3مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند (ب) این ماده را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتاً موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد در دادگاه اقامه دعوی نماید.
جهت ثبت مالکیت صنعتی انجام مراحل ذیل ضرورری می باشد:

1-مدارك هويتی متقاضي و طراح؛ (شامل کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده برای اشخاص حقیقی و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات جهت اشخاص حقوقی به صورت خوانا)
2-مدارك نمايندگي، در صورتي كه تقاضا توسط نماينده قانوني به عمل آيد.
3-اگر طرح صنعتي دو بعدي باشد، پنج نمونه از شكل يا تصوير گرافيكي يا پنج نمونه از طرح ترسيم شده به عنوان نمونه
4-اگر طرح صنعتي سه بعدي باشد، پنج نمونه از شكل يا تصوير گرافيكي يا پنج نمونه از طرح ترسيم شده از تمامي جوانب طرح؛.
5-در طرح صنعتي سه بعدي، مرجع ثبت مي‌تواند ماكتي از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نمايد. اندازه ماكتي كه متقاضي از مدل طرح خود ارائه مي‌دهد، بايد حداكثر 20×20×20 سانتي متر و وزن آن حداكثر 2 كيلوگرم و از ماده‌اي بادوام و غيرفاسد شدني باشد. شكل‌هاي گرافيكي و ترسيم شده بايد حداكثر در ابعاد 20×10 سانتي متر بوده و قابل نصب بر چهار صفحه مقوا در قطع A4 و با جوهر مشكي باشد.
توضیح اینکه ، تصاویر گرافیکی مورد نظر در مرحله اظهارنامه الکترونیکی باید به صورت اسکن شده از نماهای مختلف با مشخصات فنی ذیل باشد، بدیهی است درصورت بررسی پرونده و پذیرش طرح مذکور ارائه پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی طرح ترسیم شده جهت صدور آگهی ضروری می باشد.
6-درخواست كتبي (به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی) به تأخير انداختن انتشار آگهي ثبت طرح صنعتي و تعيين مدت آن، در صورت تمايل؛
7-درخواست كتبي (به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی مبني بر عدم ذكر اسم طراح، چنانچه طراح نخواهد اسم وي ذكر شود.
8-رسيد مربوط به پرداخت هزينه اظهارنامه و در صورتي كه اظهارنامه شامل دو يا چند طرح صنعتي است، رسيد مربوط به پرداخت هزينه‌هاي اضافي.
9-مدارك مربوط به حق تقدم كه بايد همزمان با تسليم اظهارنامه يا حداكثر ظرف 15 روز از آن تاريخ تسليم شود.

منبع:http://www.kiasabt.com/