http://www.hakhamaneshtrading.com
یکی از دغدغه های خریداران در بازرگانی بین الملل همخوانی کالای ساخته و ارسال شده با تعهدات فروشنده در قرارداد است. فروشنده ممکن است به دلیل اشتباه با سودجویی، کالایی با کیفیت یا کمیت پایین تر از سطح تعهداتش را به خریدار ارائه نماید. برای جلوگیری از این مشکل خریدار می تواند خود در زمان تولید، بسته بندی، و تحویل کالا به حمل کننده بر فرآیند و کیفیت کالا نظارت داشته باشد و یا از شرکت های بازرسی برای این کار استفاده کند. هر چند در گذشته معمولا بازرگانان چاره ای جز برگزیدن راه اول نداشتند، اما از اوایل دهه 1980 استفاده از شرکت های بازرسی به شکل قابل توجهی در بازرگانی بین الملل رواج یافته است. در حال حاضر این مؤسسات علاوه بر ارزیابی کمیت، کیفیت و قیمت کالا، اقدام به بررسی استاندارد بودن آن نیز می نماید.

همچنین براساس قوانین و مقررات بانکی، کلیه کالاهای وارداتی که انتقال ارز آن ها به نحوی از طریق سیستم های بانکی از جمله اعتبارات اسنادی و حواله های ارزی صورت می پذیرد و یا ارز مبادله ای برای آن ها اختصاص داده شده است باید بازرسی شوند، و ارائه گواهینامه بازرسی (PSI) جهت ترخیص کالا و آزاد شدن اسناد از بانک الزامی است. همچنین با توجه به الزام سازمان ملی استاندارد مبنی بر بازرسی و آزمون های کالاهای واردتی مشمول استاندارد اجباری در مبدأ براساس استاندارد ملی ایران و یا سایر استانداردهای معتبر خارجی، ارائه گواهینامه انطباق با استاندارد (COC) الزامی است.
به مجموعه عملیاتی که توسط یک شرکت بازرسی کننده مستقل از قبیل بازرسی،نمونه برداری، اندازه گیری، آزمایش و غیره برای تعیین کمیت و کیفیت کالاها، تأسیسات و یا خدمات مورد معامله و تطابق نتایج آن با مشخصات مندرج در قرارداد خرید صورت می گیرد بازرسی می گویند. معمولا انواع بازرسی را در چارچوب زیر طبقه بندی می کنند.

01بازرسی قبل از حمل :این نوع بازرسی معمولا به تقاضای خریدار و جهت جلوگیری از کلاه برداری با اقدامات متخلفانه و اجتناب از آن ها انجام می شود. این نوع بازرسی در چهار دامنه مختلف و متنوع و طبق دستورالعمل و قرارداد بازرسی انجام می شود. دامنه این نوع بازرسی در چهار حوزه کمیت، کیفیت، بسته بندی و بارگیری است. از سوی دیگر این نوع بازرسی، به بازرسی چشمی یا ظاهری شهرت دارد و سلامت ظاهری یا فیزیکی کاملا کفایت می کند. ارائه دستورالعمل شفاف و دربرگیرنده کلیه موارد و تقاضاهای مشتری امری ضروری و مهم است. در پی این نوع بازرسی، گواهی بازرسی صادر می شود و مورد قبول و پذیرش سازمان استاندارد نیست. این بازرسی معمولا به صورت رندم چک و با نمونه گیری انجام می شود. تعیین مصادیق و انواع فعالیت های مرتبط با این نوع بازرسی عملا در ضمیمه قرارداد بازرسی انجام می شود.
02بازرسی حین تولید : در صورتی که قطعات به کار رفته، مواد اولیه یا فرایند تولید یک کالا یا محصول اهمیت داشته باشد و بعد از بازرسی نتوان بدون هزینه و با مشکل، کالا را مورد بازرسی و ارزیابی قرارداد از بازرسی حین تولید استفاده می شود. بعضی کارشناسان این نوع بازرسی را جزء یکی از انواع بازرسی های قبل از حمل طبقه بندی می نمایند. از آنجا که مدت حضور بازرس در محل فروشنده در این روش طولانی است. کارمزد این نوع بازرسی بیش از سایر بازرسی ها است. این نوع بازرسی معمولا برای مواد غذایی، لوازم آرایشی و بهداشتی و ماشین آلات و تجهیزات انجام می شود.
03بازرسی قیمت : این نوع بازرسی جهت کنترل و ارزیابی قیمت و بررسی واقعی بودن قیمت انجام می شود. طبیعتا بازرگان قیمت کالای مورد نظر و عرف آن را می داند. این نوع بازرسی معمولا به دستور بانک و مؤسسه تأمین کننده مالی و به هزینه خریدار یا وارد کننده انجام می شود به ویژه در مواردی که بانک یا نهادهای دولتی یک پروژه را تأمین مالی کند، جهت جلوگیری از سوءاستفاده از ارز ارزان قیمت یا وام های کم بهره دستور انجام بازرسی قیمت صادر می نماید. سوءاستفاده ممکن است به طریق پیش اظهاری یا نباتی انجام شود.
04بازرسی اصالت فروشنده : این نوع بازرسی با هدف اطمینان از اصالت فروشنده و توانایی او در اجرای تعهدات قرارداد است. در این نوع بازرسی، شرکت بازرسی اقدام به تأیید هویت فروشنده می نماید. این بازرسی در حقیقت همان کار منبع یابی است که توسط شرکت های بازرسی انجام می شود. لازم به ذکر است معمولا بازرگانان به خاطر الزامات قانونی و مشخصا قواعد بانک مرکزی به سمت استفاده از این نوع بازرسی ها می روند.
05بازرسی استانداری اجباری : مهم ترین و پیچیده ترین نوع بازرسی استانداری اجباری است. در این نوع بازرسی، شرکت بازرس به ثبات از سازمان استاندارد در محل خروج کالا از بازار فروشنده آن را مورد بازرسی قرار می دهد. این بازرسی و آزمون در آزمایشگاه مجاز و تحت نظارت شرکت بازرس انجام می شود و بعد از اداره استاندارد گواهینامه انطباق برای کالا صادر می گردد.